Wykład ks. protodiakon mgr Artur Graban – „Łemkowie – swoi czy obcy?”

Przed wykładem była niespodzianka. Zbliżał się 8 marca, Dzień Kobiet i z tej okazji zostały złożone życzenia dla wszystkich Pań. Symboliczną wiązankę kwiatów wręczył Pani Barbarze Nowak kol. Leszek Staszak, natomiast dla wszystkich Pań i nie tylko, po zakończonym wykładzie Oleksandr Matiaszhuk wykonał koncert znanych utworów muzycznych i filmowych na instrumentach klawiszowych. Koncert został przyjęty owacjami na stojąco.

Wykładowca jest osobą duchowną wyznania prawosławnego, żonaty, ojciec trojga dzieci. Swoją posługę religijną sprawuje w woj. lubuskim, w regionie Strzelec Krajeńskich i okolic Dobiegniewa. To w tym regionie jest spora grupa wyznawców prawosławia, utożsamiana z Łemkami. Przedstawił historyczny zarys pochodzenia Łemków i  późniejsze przyczyny ich osiedlenia na w innych regionach Polski. Sytuacja Łemków zmieniła się po II wojnie światowej. Najpierw w latach 1944 – 46 część tej ludności z terenów Karpat na mocy porozumień między Polską a ZSRR wyjechała na tereny Ukrainy i opuściło wówczas tzw. Łemkowszczyznę. Z kolei w ramach akcji Wisła, której celem było przesiedlenie Ukraińców (w tym Łemków, uważanych wówczas za Ukraińców) na Ziemie Zachodnie i Północne Polski. Przyjmuje się, ze przed II wojną światową na terenie Beskidu Niskiego żyło ok. 100 tys. Łemków, to po akcji „W” tereny stały się prawie bezludne. W kolejnych latach część tej ludności przeniosła się do innych regionów, zachowując i kultywując swoje tradycje. I do nich w swoim wykładzie również odniósł się ks. protodiakon, na slajdach przedstawiając tożsamość Łemków, ich symbole, religię, cerkiew, krzyż trójramienny, wydawane łemkowskie gazety w ich języku, folklor, festiwale muzyczne. Wykład i prezentacja slajdów, zdjęcia prezentowane  na sztalugach, przynosiły studentom  wiedzę dotąd mało znaną o Łemkach, którzy często żyją wśród nas, a często  o tym nie mówili.